Czerwienica – zwana również nadkrwistością – to choroba nowotworowa krwi, w przebiegu której dochodzi do nadprodukcji czerwonych krwinek. To z kolei powoduje zwiększoną lepkość krwi, która może być przyczyną groźnych dla zdrowia, a nawet życia powikłań.

Z tekstu dowiesz się:

• jakie są przyczyny czerwienicy,
• jakie są jej objawy,
• jak leczy się czerwienicę,
• co jeść w czerwienicy prawdziwej,
• jakie są rokowania.

Czerwienica – podobnie jak np. białaczka czy chłoniaki – to choroba nowotworowa układu krwiotwórczego. Na skutek zbyt dużej ilości czerwonych krwinek krew pacjenta staje się lepka, co prowadzi do groźnych dla zdrowia i życia powikłań. W praktyce wyróżniane są trzy rodzaje choroby: czerwienica prawdziwa, wtórna i rzekoma, przy czym najczęstsza jest ta pierwsza.

Czerwienica prawdziwa – przyczyny, występowanie

Jak dotąd nie udało się jednoznacznie ustalić przyczyn czerwienicy – chorobę krwi o tej nazwie wywołuje jednak najprawdopodobniej mutacja genetyczna w komórkach macierzystych szpiku, czyli komórkach dających początek wszystkim pozostałym komórkom krwi.

Czerwienica u dzieci występuje rzadko – jest to choroba diagnozowana u osób między 40. a 80. rokiem życia, a średni wiek chorych wynosi około 60 lat. Rocznie chorobę rozpoznaje się u 2-3 osób na 100 tys. mieszkańców.

Czerwienica – objawy

Czerwienica prawdziwa przez długo czas może przebiegać bezobjawowo, a pierwszym sygnałem ostrzegawczym bywają wykonane badania laboratoryjne krwi, w których wykrywa się zwiększoną liczbę czerwonych krwinek i płytek krwi. W przebiegu tej choroby komórki krwi mogą być produkowane nie tylko w szpiku kostnym, ale także np. w śledzionie czy wątrobie, co prowadzi do ich powiększenia.

Oprócz tego, obserwowane przez pacjenta objawy czerwienicy mogą obejmować:

• bóle i zawroty głowy,
• szum w uszach,
• zaburzenia widzenia,
• zaczerwienienie skóry,
• nasilający się po kąpieli świąd skóry.

Diagnostyką czerwienicy najczęściej zajmuje się specjalista hematolog. Obejmować ona może ponowne badania laboratoryjne krwi, badania biochemiczne, cytogenetyczne i molekularne, trepanobiopsję szpiku kostnego oraz USG jamy brzusznej.

Czerwienica – leczenie

Główną metodą leczenia czerwienicy są upusty krwi oraz stosowanie leków przeciwpłytkowych, najczęściej kwasu acetylosalicylowego. U chorych w podeszłym wieku oraz z chorobami zakrzepowo-zatorowymi stosuje się również leki cytoredukcyjne, głównie hydroksymocznik lub interferon-α. Jeśli pacjent nie toleruje upustów krwi lub doszło do znacznego powiększenia śledziony, konieczna może być doustna chemioterapia.

Czerwienica prawdziwa – dieta pomaga w leczeniu

W leczeniu czerwienicy duże znaczenie ma dieta. Zaleca się ograniczenie spożywania produktów bogatych w witaminę K (jaja, wątróbka, masło, szpinak) oraz E (oleje roślinne, orzechy, pestki dyni i słonecznika), które mogą zwiększać krzepliwość krwi oraz ograniczać działanie leków przeciwzakrzepowych. Uwaga! Ponieważ wiele z tych produktów jest ważnych dla funkcjonowania organizmu, nie wolno ich całkowicie eliminować z diety, ale jedynie dostosować spożywanie do potrzeb. Wskazane jest z kolei włączenie do diety produktów zawierających duże ilości witaminy C (owoce cytrusowe, kiszonki, papryka, natka pietruszki), która wzmacnia naczynia krwionośne.

Czerwienica prawdziwa – rokowania

Czerwienica prawdziwa jest niestety chorobą nieuleczalną, przy czym stosowanie odpowiednio dobranej terapii u pacjentów powyżej 65. roku życia nie skraca ich życia. Nieco bardziej skomplikowana jest sprawa z pacjentami młodszymi – u około 10% z nich czerwienica przekształca się bowiem w ostrą białaczkę. U chorych młodszych choroba może również rozwinąć się we włóknienie szpiku lub zakrzepicę, co niestety zwiększa ryzyko zgonu.